Mówiąc o rycerzach trudno nie wspomnieć ani razu o kodeksie rycerskim. Legendarny spis praw i obowiązków rycerskich jest nieodłącznym symbolem (obok miecza i konia) tego stanu. Jak się miało to do stanu faktycznego? Jak się ma dziś?
Jak wiadomo, rycerza od zwykłego żołdaka odróżniała właśnie rycerskość, czyli szlachectwo, honor, prawość itp. itd. W praktyce jest wiele przekazów, że niektórzy rycerze swym zachowaniem mogli by śmiało iść w pierwszych szeregach piekielnych osobistości.
Kodeks w pojęciu księgi ze zbiorem praw, obowiązków i zasad rycerskich nigdy nie powstał oficjalnie. W wielu manuskryptach są wymieniane cechy, które powinny cechować rycerza. Również był to popularny motyw w innych kategoriach sztuki, np. w rzeźbie (filary w bazylice w Strzelnie) czy literaturze.
Jak zatem stan rycerski traktował swój status? Różnie. Podobnie jak dziś. Niektórzy panowie rycerze lubią się polansować przed publiczką, jacy to oni nie są wspaniali w lśniących zbrojach, a w rzeczywistości są skończonymi gnidami. Są też ludzie, którzy mają na to kompletnie wylane i nie interesuje ich cała ta rycerska otoczka. Inni z kolei uważają, ze sama kultura rycerska jest najważniejszym punktem w tej zabawie, dlatego swoje braki rekonstruktorskie starają się nadrobić ideologią.
Osobiście uważam, że duch rycerskości jest ważnym elementem tej zabawy i staram się go jakoś realizować. Zachowuję przy tym zdrowy rozsądek. Nie chcę tu brnąć w etosy, patosy i domestosy, ale twierdzę, że skoro ktoś chce uważać się za elitę (nawet w udawanej czasoprzestrzeni) to powinien dążyć do posiadania cech, które odróżniają zwykłego śmiertelnika od szlachetnego człowieka.
Na koniec załączam Regułę i Kodeks Rycerski stworzony przez Kapitułę Rycerstwa Polskiego w 1997 roku. Od razu zaznaczam, że nie jest to żadna próba odtworzenia jakiegokolwiek kodeksu z przeszłości, tylko spis zachowań, którym współczesny rycerz powinien podlegać. Ciekawym faktem jest, że wiele bractw nienależących do KPR przyjęło tę Regułę jako własną. Polecam wszystkim, a zwłaszcza przeciwnikom KPR.
Reguła Rycerska
Stan rycerski zakonem jest, gdzie zakon ów jednaki i powołanie jego jedne źródła w wierze świętej mające.
W służbie stanu swojego rycerze braćmi są, a braterstwo owe, siłę i dumę rodzące, źródłem czci i honoru rycerskiego się stawa. Jakoż nie ma godniejszego stanu ludzkiego serca i ducha, któryby bardziej powołany był w płodności swojej: zacność rodzić, miłość ojczyzny krzepić i sumienność powołania swego sprawować.
Bo też wiadomym jest, iż człowiek dumny, honorem się kierujący, szacunku dla siebie potrzebuje i by na ten szacunek zasłużyć w życiu swojem wedle zasad reguły świętej rycerskiej podąża.
Przeto winien rycerz pamiętać kim jest i zważyć na to co jego stan oznacza, pomnieć, że komu więcej poruczono od tego więcej wymagać będą.
Pragnąc tedy by czystość ducha i godność, po wsze czasy, w stanie naszym rycerskim pozostawały świętą regułę rycerską niniejszym spisujemy.
Kodeks Rycerski
Trzy są rycerza przymioty święte:
Czystość w miłości i prawdzie;
Cześć rycerska moc uczynku rodząca;
Sprawność oręża, ku obronie słabych i przestrodze niesprawiedliwych.
O sposobach czynienia, by prawym rycerzem zostać:
O żywocie:
człeka wszelakiego szanować;
miłość w sercu nosić;
prawdę sercem i usty wyznawać;
dobra i prawości przed złem i niesprawiedliwością bronić;
słowu danemu wiernym być;
zapalczywości nie mieć, gniewu nierozważnym uczynkiem nie wykonywać;
zważać na dumę rycerską by pychą nie została splamiona;
nigdy, jako żyw, pleców swoich wrogowi nie ukazywać;
O służbie:
ducha swego i ciało doskonalić, w wierności powołaniu swemu pozostawić;
ciało swe w sprawności trzymać, być zawsze do broni gotowym;
majtek swój pomnażać i w należytym porządku trzymać, by godnie w pole wystpić, gdy zajdzie potrzeba;
w miłosierdziu swoim hojnym być, w złej przygodzie uczynkiem i majątkiem wspomagać;
O porządku:
sprzeczek nie miłować;
ze skłóconymi pojednać się przed słońca zachodem;
rozkazaniu starszego we wszystkim być posłusznym;
oczu nie zamykać na grzechy występnych braci, lecz ku ich naprawie podążać;
nie być winu ponad miarę oddanym, umysł w trzeźwości trzymać;
do przyzwoitości się wdrażać, słów Złego w zwyczaju nie naśladować;
oręża pochopnie nie dobywać, w stanie gotowości utrzymywać;
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz